Trąba powietrzna pod Ustroniem Morskim

Stopklatka z filmu, przedstawiającego trąbę powietrzną w rejonie Ustronia Morskiego. Autor: Kamil Sosna/Pogoda Śląsk

W dniu 10. lipca, około godziny 18:10 w rejonie Ustronia Morskiego wystąpiła trąba powietrzna związana z superkomórką burzową. Skutkiem jej przejścia jest sześć rannych osób, na szczęście niegroźnie, a także zniszczenie ośmiu domków campingowych (domki holenderskie), szkody w drzewostanie, oraz pomniejsze, lokalne szkody. 

Przebieg burzy

Burza odpowiedzialna za trąbę była długo żyjącą superkomórką, która powstała w linii konwekcyjnej około godziny 15:00 w rejonie miejscowości Demmin na terenie niemieckiej Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Przeszła przez północno-wschodnią część landu, między innymi nad Wyspą Uznam. O 16:30 minęła Świnoujście, wkraczając nad Zatokę Pomorską. Skany radarowe wskazują na wyraźny, klinowy kształt burzy, co sugeruje obecność rotującego prądu wstępującego – mezocyklonu. Intensywność opadów, mierzona siłą odbiciowości echa radarowego burzy, była ogólnie umiarkowana, chwilami duża. Aktywność elektryczna raczej niewielka.

Około 17:20 doszło do przeorganizowania się burzy. Na skanach radarowych możemy obserwować krótkotrwałe powstanie nowej burzy, lub podział superkomórki. Po tym zdarzeniu, intensywność opadu w omawianej superkomórce wzrosła. Późniejsze jej przechodzenie przez pas nadmorski w rejonie Kołobrzegu i Ustronia Morskiego to dalsza reorganizacja burzy – na skanach radarowych widocznych jest kilka komórek, w tym wiodąca burza, która po wejściu na ląd traci na sile, a nad Kołobrzegiem ponownie się nasila. Krótko po tym, niedaleko Ustronia zeszła trąba powietrzna.

Po przejściu trąby powietrznej, burza przemieszczała się nadal na wschód, wykazując radarowe cechy superkomóki burzowej. W rejonie Koszalina połączyła się z większą strefą opadów, jednak część cech superkomórki wykazywała aż do okolic Słupska, gdzie ostatecznie zanikła.

Trąba powietrzna pod Ustroniem Morskim

Pierwszą informację otrzymaliśmy przez System Raportów o godzinie 18:42 przez użytkownika Verpa. Informował on o możliwej trąbie powietrznej, która wystąpiła około 18:10:

Trąba powietrzna przeszła przez gminę Ustronie Morskie porywając gałęzie i większe przedmioty oraz powodując szkody.

Krótko po tym od członka naszej ekipy i jednocześnie administratora strony Pogoda Śląsk, Adama Szafrańskiego dostaliśmy raport i film przedstawiający możliwy lej, widziany z Ustronia Morskiego. Jednocześnie w mediach społecznościowych pojawiły się wpisy o możliwej trąbie, oraz o dwóch osobach rannych. Natychmiast przeanalizowaliśmy skany radarowe, które wskazały możliwość wystąpienia w regionie superkomórki burzowej. Późniejsze analizy nagrań, skanów radarowych, oraz szkód potwierdziły obecność tornada związanego z superkomórką burzową. Późniejsze informacje prasowe wskazywały na trwający około 15 minut lej, jednak prędkość przemieszczania się burzy, oraz względnie niewielka ilość szkód zaprzecza takiej możliwości. Zjawisko trwało najwyżej kilka minut, prawdopodobnie nie więcej jak 5-7 minut.

Wstępna analiza zdarzenia

Według wstępnych ustaleń, burza powstała na linii zbieżności wiatru, najprawdopodobniej związanej z frontem okluzji. Podstawowe parametry konwekcji były na dość niskim poziomie, a dodatkowo prognozowane zachmurzenie miało praktycznie całkowicie zredukować potencjał burzowy. Wbrew prognozom, temperatura, jak i wilgotność na północy Polski były podwyższone. Obecność frontu spowodowała rozwój konwekcji, a dodatkowy gradient temperatury te procesy zintensyfikował. Według danych pomiarowych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, na stacji pomiarowej w Dźwirzynie o godzinie 17:00 temperatura wyniosła 20,6, a godzinę później już 17,6 stopnia. Ostry spadek temperatury, wraz z nasileniem się wiatru, sugeruje przejście frontu, co obserwowaliśmy na danych radarowych i teledetekcji wyładowań.

Bliskość niżu, który znajdował się wówczas mniej więcej w rejonie Koszalina, dodatkowo spowodowała wytworzenie się strefy turbulencji i zwiększonej wirowości troposfery. Najprawdopodobniej wystąpiły także uskoki wiatru. Przy niskim poziomie kondensacji, nawet umiarkowanych uskokach wiatru i wysokiej skrętności troposfery wystarczy niewiele, aby powstała potencjalnie groźna superkomórka burzowa. Ta spod Ustronia Morskiego miała wystarczającą siłę, mimo niewielkiej aktywności elektrycznej, względnie niskiej prędkości radialnej wiatru i ogólnie umiarkowanego opadu, aby wygenerować krótkotrwałą trąbę powietrzną.

Wstępna analiza szkód pozwoliła zakwalifikować zjawisko jako tornado o umiarkowanej sile – najpewniej dolne EF2.

Problematyka prognozowania tornad w Polsce

Jest to kolejny w ostatnim czasie przypadek, kiedy to nie silne, potężne superkomórki burzowe wygenerowały tornado, ale właśnie te małe, niepozorne i trudniejsze do zaobserwowania za pomocą dostępnych narzędzi. Świadczy to nie tylko o dużej rozbieżności między stanem wiedzy na temat tych ekstremalnych zjawisk, a faktyczną sytuacją meteorologiczną w Polsce. Posiadana obecnie wiedza, oparta o badania ze Stanów Zjednoczonych, czy Europy Zachodniej okazuje się niewystarczająca dla skutecznego prognozowania trąb powietrznych w Polsce. Nie mniej jednak, pomijając tornado spod Ustronia Morskiego, wydana przez nasz zespół prognoza burzowa na piątek, 10. lipca, okazała się trafiona. W pasie od Ziemi Lubuskiej po północną Lubelszczyznę i Podlasie zanotowaliśmy liczne superkomórki burzowe, wystąpiły poważne szkody wiatrowe, a kilka burz zdecydowanie spełniło definicję dużego zagrożenia burzowego (obszaru DZ).

Treści zawarte w powyższym komunikacie mogą być wykorzystywane na prawie cytatu, bądź przeredagowane dla potrzeb tekstu, lub materiału radiowego, telewizyjnego czy tekstowego. Prosimy jednak o podanie Sieci Obserwatorów Burz jako źródła informacji.

Spełniając jeden ze swoich celów statutowych, jakim jest rzetelne, niezwłoczne i nieograniczone informowanie w miarę posiadanych możliwości o stanie atmosfery i o zagrożeniach pogodowych wierzymy, że działamy fair wobec naszych odbiorców, oraz mediów. Wyrażamy również nadzieję, że i Państwo zagrają fair i zastosują się do naszego apelu o wskazanie źródła powyższych informacji.

Z wyrazami szacunku,

Biuro Prasowe Stowarzyszenia
Sieć Obserwatorów Burz