Konwekcja

Fot. Robert Marcinowicz/Sieć Obserwatorów Burz

Konwekcja – proces przekazywania ciepła związany z ruchem materii w cieczy, gazie czy plazmie. Jest jednym z głównych sposobów przenoszenia ciepła i jednym z najbardziej wydajnych w naturze. Konwekcja atmosferyczna jest jednym z podstawowych elementów tworzących pogodę i klimat na Ziemi. Proces przeciwny do adwekcji, która jest ruchem poziomym powietrza.

Powstanie konwekcji w troposferze związane jest z występowaniem prądów konwekcyjnych, czyli pionowych ruchów gazu o różnej gęstości. Mniejsza gęstość powietrza wynika z faktu jego ogrzewania się od powierzchni ziemi. Powstające wówczas komórki konwekcyjne w troposferze powodują występowanie prądów wstępujących i zstępujących. Komórką konwekcyjną czasami określa się powstałą w procesie konwekcji chmurę, zazwyczaj generującą opady lub wyładowania.

Konwekcja tworząca widoczne chmury to tak zwana wilgotna konwekcja (moist convection). Z kolei w bezchmurne dni mamy do czynienia z konwekcją suchą (dry convection). Jej objawem może być między innymi powstawanie dużych, długotrwałych diabełków pyłowych.

Tworzone w procesie konwekcji chmury to między innymi Cumulus, Cumulonimbus, czy Altocumulus castellanus.